Jan Zamoyski i miasto idealne
Jan Sariusz Zamoyski był polskim szlachcicem, żyjącym w latach 1542-1605. Znany jest przede wszystkim jako założyciel Zamościa. Historia miasta rozpoczyna się w 1580, kiedy to został ogłoszony akt lokacyjny. Miejscowość zasługuje na szczególną uwagę głównie ze względu na swój układ miejski. Zaprojektował go włoski architekt Bernardo Morando według koncepcji urbanistycznej miast idealnych, które powstają na planach symetrycznych. Główne założenia tej koncepcji to:
- miasto powinno leżeć nad rzeką,
- składa się z dwóch poziomów: wyższego, przeznaczonego dla szlachty oraz niższego, z którego mogli korzystać pozostali mieszkańcy,
- szerokość ulic powinna stanowić co najmniej połowę wysokości przyległych pałaców.
Historia Zamościa jest bardzo barwna, ponieważ było to miasto wielokulturowe. Największy rozwój przypadł na XVII wiek. Na przestrzeni setek lat miejscowość najeżdżały różne wojska np. Kozaków na czele z Bohdanem Chmielnickim. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku udało się stłumić komunistyczną rewoltę i powstrzymać wojska sowieckie przed najazdem. Obecnie Zamość przyciąga wielu turystów, którzy chcą podziwiać renesansową zabudowę oraz zobaczyć wpływy innych narodowości.
Akademia Zamojska
Na terenie miasta w 1594 roku powstała Akademia Zamojska. Była to trzecia uczelnia w Rzeczypospolitej (po krakowskiej i wileńskiej) i pierwsza świecka placówka. Największy rozkwit uczelni przypadł na XVI i XVII wiek. Studenci mogli pozyskiwać wiedzę na wydziałach: filozoficznym, medycznym i prawniczym. Wykłady prowadzono po łacinie i po grecku. Według założeń fundatora na akademii powinni uczyć się dzieci pochodzenia szlacheckiego, jednak szybko charakter placówki zmienił się na bardziej mieszczański. Po 1620 roku uczelnia powoli traciła na znaczeniu. Ostatecznie w 1784 roku zmieniono ją na liceum ogólnokształcące.
Zabytki Zamościa
Zabytki Zamościa robią wrażenie na turystach. Całe Staro Miasto pełne jest pięknych, renesansowych budowli. Jedną z nich jest bardzo dobrze zachowana synagoga z początku XVII wieku. Spacerując po starówce, można zobaczyć wiele pięknych kamieniczek oraz urokliwych podwórek. Na szczególną uwagę zasługują obiekty twierdzy, która powstała w XVI wieku. Przez długie lata Zamość był najlepiej ufortyfikowanym miastem Rzeczypospolitej.
